Sereke | Beşê Erebî | Beşê Çandî | Gotarekî Rêke | Erşîv

Sereke

Ger


Gotar: Diyalog…alava birêvebirina hemerengiya civakê


Ebdilbaqî Elî

Pirjimarî ȗ hemerengî wek xemleke civakî çawa tê birêvebirin?
Gelo ger ku cîhan birengekî tenê ba wê çawa bihate dîtin?
Ger mirov bi yek regez ,yek reng ,yek ol ,ȗ yek ziman ba wê jiyan çawe birêve biçwane?

Komelgeh ȗ civak lașekî mezin ,fereh ȗ têkele ,mirov ,teba ,balinde , ȗ her tiștê zindî ,xwedan can ȗ dijî bi du regezan ( nêr ȗ mê ) çêbȗne.

Bixwîne...

Gotar: Ziman, ziman û ziman


Tengezar Marînî

Tiþtek di zimên de heye, pir seyr e, ew jî eve: dema mirov li welatê xerîbiyê, rastî dengên zimanê xwe tê, yekser li dor xwe dinere û ber bi wî mirovî ve diçe. Mîna yekî pêbawer xwe nêzîkî xwedanê wî dengî dike.
Ziman ji mejî û hiþ re girintir e ji giringiya roniyê û dîtbîniyê ji çev re.
Zimanzanekî elman î bi navbang, Wilhelm von Humboldt (1768-1835) dibêje: "Welatê rastteqîne ziman e. Ew bêrîkirin diyar dike".
Ziman, hem mal e, nasname ye, hebûn e û dil e. Em dinerin, êrîþa li dijî kurdan bi sivikatiya bi zimanê wan dest pê dike. Bizava zimanjibîrkirinê bi metodên zanistî û plankirî têne bi rê ve birin.

Bixwîne...

Gotar: Hêviyên Veþartî


Dr.Phil.Ebdilmecît Þêxo

Mehmûd Birîmce helbestvanekî Kurd e ji Efrîna zamdar e,hilgirê bawernama Lêsansê di zimanê Erebî de ye,ew derhêner û hûrlênirînê  berhemên zimanê Erebî ye, lê bi ser vê de jî; ew mamostê zimanê Kurdî li peymangeha bilind ya zanîngeha Helebê li Ezazê  bû û  ew niha jî li dezgeha xêrxwaziya  Barzanî li Efrînê mamostê zimanê Kurdî ye.
Helbestvan Mehmûd bi du zimanan Kurdî û Erebî  helbestan dinivisîne,
berhevoka bi navnîþana (Hêviyên Veþartî) (35) helbestan di dilê xwe de  diparêze û ronahiyên (35) stêrkên  geþdar û xemxwar di ezmana gelê xwe  û civakamirovperweriyê de berdide,ristevan zane ku helbest êþdar e,lê ew  bawer dike jî ku helbest jiyan e,ew zane jî;ku êþa xwe û ya miletê xwe ne bê derman e û ew çareseryê di xwîn û cegerê xwe de bi stêrên hîm û latên welatê xwe av dide û ew bi rengên keskesorê re mîna dareke zêtunê dikene û eger li nik Feylesof  Siqrat dermanê xezeb û torebûnê  bêdengî ye,lê li cem Mehmud dermanên xezebê; qêrîn û berxwedan in.

Bixwîne...

Gotar: Ronîdanek li ser Pirtûka Teþeyên Nezmê*


Þiyar Silêman

Mijara wêjeyê bi giþtî û bi taybetî ya helbestê, êdî ne weke berê sade û asan e; em nema dikarin helbestê wek bav û kalên xwe pênase bikin ku ew tenê terazû û serwa û hin bêjeyên lihevhatî ne. Ji ber ku wêje û helbestê gelek serdem û qonaxên dîrokî derbas kirine ta gihane roja me ya îro ku çandên cîhana nûjen bi felsefeyên hunerê yên cihêreng dagirtî ne. Ev ketwar li ser xebatkarên di zanista wêjeyê bi giþtî û helbestê bi taybetî de ferz dike ku li gelek têgehan vegerin û bi guhertinên serdema nû re biguncînin. Ji bo gihiþtina vê armancê pêwîstî bi naskirina awayê pêþketina helbestê heye, ji ber ku naskirina çawaniya pêþdeçûn û guherîna her zanistekê, hewcedarî naskirina alfebaya wê ya destpêkê ye (Mendûr, 2017, r.9) (. Zanista analîzekirina helbestê jî ji vê rêbazê ne cuda ye, lewra çawaniya hûnana helbestan û vekolîna wan ji aliyê ruxsar û naverokê ve wek mijareke giring, bûye cihê guhdana tevahiya gelên cîhanê û bi awayekî zanistî nêzîkî wê bûne.

Bixwîne...

Gotar: Festivala Semayê li Duhokê, Yekemîn Þahiya Kurdistaniya ye, Piþtî Cenga Çaldêranê/ 1514


Konê Reþ
 
  Piþtî ku Dr. Lezgîn Çalî ez agahdarî Festîvala Semayê li Duhokê kirim bi çend rojan, birêz Mihemedê Necmedînî ji komîta festîvalê ev daxwazname bo min rê kir:
  (Silav û rêz, mamosteyê rêzdar Konê Reþ (Selman Osman Abdo)!
 Hîvîdarim di xêr û xweþîyê da bin. Ez Mihemedê Necmedînî, ji rêkxistîya Semayê ya Kurdistanê bi we re me. Rêkxistîya Semayê a Kurdistanê, rêkxistîyeke nehukmetîye li Herêma Kurdistanê, ji bo vejandina ferhanga kurdî hatîye diristkirin. Ew çalakîyên ferhengî li dardixe.

Bixwîne...

Gotar: Kurdistan…. bûkxatûna rojnamegeriya kurdî


Ebdilbaqî Elî

Wek berhem ȗ semyanê çend sal xebat ȗ tekoșîn bȗk xatȗna Berdirxaniyan bi xemlek botanî ,bi dêmên qeșeng ,riwê beșȗș ȗ devliken serî hildide ,pencere belê dergehên kurdayetiyê li çar kinar ȗ seranserê kurdistanê vedike ,bayê hînik yê buhara zozanê cizîrê li her kurdekî kurdperwer di weșîne.
Ava zelal ȗ qerisî di germiya havîna bendewariyê de bi gewdê kurdên tiyê azadiyê de berdide.
Mîrê cizîra botan Miqdad Midhet Bedirxan pișî çend hewlên nebiserketî ,yên ku di riya çand ȗ rojnamegeriya kurdî de șikerst anî neçar ma ku hewlên xwe veguhêze cihekî dî ,ew hewldan li bajarê Qahîra paytextê misrê berhem aniye ȗ berî sed ȗ bîst ȗ șeș salan weke îro di sala 1898 an de bingeha rojnamegeriya kurdî damezirandiye.

Bixwîne...

Gotar: Mîr Dr. Kamîran Bedirxan û 81 Saliya Rojnameya Roja Nû


Konê Reþ

Îro (3)ê gulana 2024an, 81 sal de di ser weþan û belavkirina rojnameya (Roja Nû) re derbas dibe, bi min xweþ e ku ez vê rojnameyê bi xwendevanan bidim naskirin.
Roja Nû, rojnameyeke hefteyî ya siyasî bû; xwedî û berpirsiyarê wê Mîr Dr. Kamîran Alî Bedrxan bû. Cih û warê çapa wê wek ku li ser hatiye nivîsandin: Libnan - Beyrût bû. Ev rojname berî 81 salan di roja (3)ê gulana 1943an de li Beyrûtê hatiye weþandin, 81 hejmar jê hatine çapkirin, hejmara dawî (81), di 27ê gulana 1946an de hatiye çap û belavkirin.

Bixwîne...

Gotar: Rexnelêgirtin û wêjenasî.


Mizgîn Hesko

Bêguman, ne rexnevan im ku bikaribim buhayê vê mijarê bidim, giraniyê bidim hin despilîn û têgihên wê. Ango wiha bi rêk û pêk, wê vekolin û wiha jî bi çavdêrî û li gor hin pîvanên rexenya wêjeyî pê de kûr û dûr biçim.
Bi her halî û di wêjenasiyê û zanista hunerî de, rexnekirin, rexnelêgirtin û bi min û dubare li vir jî li qelem didim, ew tête bi wateya xwe a herî xweþ: nirxandina wêjeyî.

Nirxandina wêjeyî...?! Bi wateya tewîlkirin, jihevxistin û hevaxaftin û hwd. Wiha jî û proseya gumanê/ texmînkirinê/  xwedan deriyekî vekirî ye û qet bi dawî nabe.

Bixwîne...

Gotar: Ziman bi hizrê, felsefê û helbestê bi hêz û seqa dibe.


Tengezar Marîni

Felsefe çi dide û çi dike?
Pirsek ji wan pirsên mezin ên felsefê ew e: Felsefe mirov bextewar dike?
Her ji destpêkê ve, ev guman hebû, ku pêdiviya mirov î bi felsefê tune ye û felsefe bêsûd û beyhûde ye, lê baweriya kesên xwedan hizir dibêjin: Pir sûdeya felsefê heye. Eger em hinekî li wan kêþeyên em di jiyanê pê re rûbirû dibin. Pir kêþ û alozî di bingeha xwe de felsefî ne û bê felsefê çareser nabin. Lê ev xal pir nezelal e û sedem jî ew e, ku kêþeyên felsefî mîna zanistê an teknolojiyê ye, lê ew jî dikare çareser bibe.

Bixwîne...

Gotar: Çirûskin Ji Ramanên Osman Sebrî


Rûxweþê Zîvar

Eger em hiþê kurdî di dîroka kevn û nû de têxin bin hûrbîneke çavgeþ, emê bibînin ku ``Osman Sebrî`` ne tenê xebatkarekî mêrax û torevanekî dilêr bû, lêbelê, ew ramangîrekî sebirxwe û azaser bû jî û yên wek wî di warê ramanê de bi wêrekî nivîsandine di dîroka me de pir hindikin.
Vaye dema ku piran ji me, ger em nebêjin me tevan, hiþên xwe li pirêzên xelkê bê pirs û guman diçêrandin û yê tevî jîr ji me, þerê kolegîriya kesan dikir, hîngê, erê hîngê di wê rewþa kambax û tarî de, Osman Sebrî ne tenê bi xurtî þerê kolegîriya ji kesan re dikir,lêbelê, wî bê dudilî þerê kolegîriya ji ramanan re jî dikir, digot``raste, dema kolîdar ji welatê me bi derkevin, welat serxwe dibe, lê kurd aza nabin, azadiya gelekî bi xelasbûna wî ji kolegîriya ramanên biyanî  ye``.

Bixwîne...

Gotar: Roja rojnamegeriya Kurdî li hemû pênûsên Kurdî Pîroz be ! 22.Nîsan 1898-2024


Dr.Phil.Ebdilmecît Þêxo

Xwendevanên welatparêz!Bi bûneya cejna rojnamegeriya Kurdî ez dixwazim we hemûyan pîroz bikim û gelek silavên niþtimanî ji we û ji hemû desteyên rojname,kovar û dezgehên ragîhandinê  re ji (Çiyayê Kurmênc)û ji nav zeviyên  darên zêtunê ji we re biþînim û herweha jî ez  hezdikim bi dilekî geþ û bi wireyên bilind wêneya mamosteyê me yê her mezin,damezrênerê rojnama(KURDISTAN) Mîr Miqdad Medehet Bedirxan û rûpela yekê  ji hejmara yekê û rûpela yekê  ji hejmara dawiyê  ji rojnamê wek rêzgirtin  ji bîranîna vê cejna pîroz re li vir biweþînim.  

Bixwîne...

Gotar: Careke Din Mîr Miqdad Medhet Bedirxan û Rojnameya KURDISTAN


Konê Reþ
 
   Di dawiya sala 1897an de, ji neçarî Mîr Miqdad Medhet Bedirxan Stenbol li paþ xwe hiþtiye û berê xwe daye Qahîre.. Li Misrê wek rikeberekî dijî siyaseta Sulatan Abdulhemîdê/2an, ji bo pêþketina Kurdan kar û xebat kiriye û di roja 22ê Nîsana 1898an de, anku di rojek wek îro 22.4.2024an de, berî 126 salan, yekemîn rojnameya bi zimanê Kurdî, bi navê (KURDISTAN) weþandîye û di nav rûpelên wê de wiha gazî û hawarî Kurdan kirîye û gotiye: (Gelî Mîr û Axano! Kurmancno! qenc bizanin xwendin, ilm û merîfet li dinyayê û axretê rûyê mirov sipî dike. Niho zaroyên xwe fêr bikin ilm û merîfetan hûn bi xulaqetê xwe þûcai û cesûrin, heke hûn bibin xweyî ilm, hûnê ji dinyayê hemîyan xurtir û dewlemendtir bin..).
Mîr Miqdad Medhet Bedirxan, rojnameya KURDISTAN, (4) Qahîre/1898.

Bixwîne...

Gotar: Dirûtineke bê ta di Qapûtê tev pîne de

 
Bavê Zozanê- Merwan Mistefa-

Qapût çîroka Nikolay Gogol e, ku di dawiya sala 1841yê de bi dawî bûye. Bi rastî vê çîroka kin cîhan tev hejand, ku wisa bi zelalî dûrî romansiyetê civata Rûsî serhevde û vekolîn û wêne kir.

Berevajî þêweyê wê demê, Gogol karîbû ser jiyana rojane ya perîþanan bi herî hûrikî bisekine, wisa jî ser xewnên wanî rewa ji bo jiyaneke herî xweþ yên ku timî rastî keleman dihatin, nivîsand.

Bixwîne...

Gotar: ZABÊL, EZ ERMENÎ ME!


Þîlan Doskî

Her laperekê ku diqulipînim…metirsî, eþkence, gef û sêdare, çavên min bi xwendina tîp û risteyên bi jan bi nemirovaniya dîrokê re dibin karwanî…
Serkîsê Kêvo(Hilûç) biþkojên hêviyên temenê ciwaniya wî ku bi þûrê Osmaniyan li ser dêmê jiyanê hatine werandin, wek bi hezaran Ermenî berê xwe dide rêya revê. Ew ji germiya himêza Dayik û Bab, Xûþk û Bira dibe mêvanê newal û çiya, deþt û latan…
Çavên wî bi komên kesên serjêvekirî, komên jinên ji paxilên xwe ve hilawîstî, mêr û jinên ko pêyên wan hemûyan bi mîxan nalkirî, komên zarokên bê dest û bê pê, xilmaþ dibûn.

Bixwîne...

Gotar: Werin da evînê li hevûdu bireþînîn û desta ji gerdena azadiyê bernedîn

 
Hesen Silêvanî
 
berî roj ji xew rabe , bi þadî min berê xwe dida bejna þêrîna bilinda çiyayê li bin lêva esmanî bi azadî  palday , çawa bi bawerî yê qîr dike sitrana û dibêje : erê zalim û xwînmêj , dizanin ewên mêjûya wî ya reþ , her bêhin li bin befra spî dinxêvin, mîna wî rûreþin ?? Erê ma ew nizanin  çi nemaye dê di gel ava genya cukan melevanya bikin  û beq dê dev û lêvên wan tijî ber bikin û bi werîsên rastiyê girêdin !! Demê lehiya peyvan ji qelemekê evîndarê guliyên genmî û zevyên mendehuþ bi rengan û pelatînkên keyifxweþ bi þewqa tavê  dizê û awazên wefadaryê bo jiyanê û xemila bihara em li bendê dibêje û xwe bi çiqên keskên bayê azadiyê û heqiyê digire ... 

Bixwîne...

Gotar: Em Qencên Xwe Jibîr Nakin: 66 Saliya Hemza Begê Miksî


Konê Reþ

  Di roja 05.04.2024an de, (66) sal di ser koçkirina lehengê kurd (Hemza Begê Miksî) re derbas dibe. Werin em wî bibîr bînin.. Ku ez û te wî bibîr neynin ma wê kî wî bibîr bîne?! Di baweriya min de, yê ku li kevnê xwe nepirse û di ser guhan re bavêje, zore ku karibe tiþtekî nû û çak ji civaka xwe re pêþkêþ bike.. Em lehengên xwe jibîr nakin..
  Di destpêka sala 1918an de Hemza Beg Miksî û Memdûh Selîm Wanlî li Stenbolê yekemîn rojnameya Kurd/ Tirkî bi navê (JÎN), weþandine.. Di destpêka çerxa 20an de, ew yek ji pêþengên rewþenîrên kurdan bû li Stenbolê.. Di sala 1946an de rêveberiya yekemîn dibistana fermî di parêzgeha Hesekî de kiriye.. 

Bixwîne...

Gotar: Ji Ristezara Elindê 98.


Mizgîn Hesko

Avrêl. Nîsan. April. Bihara navîn
Bi Ferensî: Avril.
Bi Yûnanî: Aphrodite.

Avrêl yan jî“ Nîsan „ ku bixwe meha çaremîn ji salnameya zayînî ye û li gor bav û kalên me, ew Bihara navîn e. Tekez û li gor wan, di salê de, çar demsalên hene û her demsalek,xwedan sê mehên xwe ye û wiha rewþa bayî û pileya germê di her mehekê de, cudatir ji ya dinê ye û bandora vê yekê li ser zevî û demên kesixandina rezî û çandiniya tovî pir balkêþ e.

Bixwîne...

Gotar: Em û Jan Dost û dîlê firensî li Essen


Bavê Zozanê

Iro 29.03 2024 komîteya çalakiyan a Yekîtiya giþtî ya Nivîskar û Rojnamevanên Kurd li Sûriyê simînar û þahiya imzekirina romana- Dîlê firensî-ya romanivîsê Kurd Jan Dost lidarxist.
Aheng li komela Hêlîn li bajarê Essen katjimêr 14:00 bi dema Europa hate girêdan  û ta li dora 16:00 dirêjkir.
Nivîskar Merwan Mistefa simînar bi rêve bir ku di serî de bi navê  Yekîtiya giþtî ya Nivîskar û Rojnamevanên Kurd li Sûriyê xweþî bi hemî amedebûnan kir ku bi rastî mêvan in taybet bûn rewþenbîrên ji xwe razî  û neqandî bûn him kurd him ereb jî bûn.
Nivîskar Merwan Mistefa da zanîn ku negiringe jiyaname  Jan Dost ji mêvanan re bixwêne çiko ew mîna lempa benderê geþ dimîne hemî gemî û belem û qeyik xwe lê digrin .Wisa jî  di gotina xwe de bal kiþand ser kar û barê Jan Dost ê romanivîs ,da  zanîn ku ew î bajarê xwe Kobanê ku bajarekî kurdaye dikeve Rojavayê Kurdistanê de, jibîr nekiriye û timî ewê di romana xwe de bi kar tîne .Jan Dost dibêje:

Bixwîne...

Gotar: Dilopek rehnî li ser Gardiyan ya nivîskar Bûbê Eser


Rêber Hebûn

Ev pirtûk mirov dikare ji qurzîka nivîsên  belgeyî ve lê meyze bike bêhtirî ku lê mîna romanekî  binêre , ew ji cûreya nivîsên ku hewil didin rewþa çaxekî bînin ziman, têde tevgerên kurdî ligel çepgiran li meydana jiyana siyasî  diyar dibûn, ew dîmena çaxekî tarî ezber dike û hewil dide ku bibe cihê dan û standinê.
Nivîskar Bûbê Eser bi xwe girtiyekî siyasî bû, di wê zîndana a bi sernavê Gardiyan de, gelek salan jiyabû, mîna her girtiyekî para xwe ji iþkenc û lêdanê  dîtibû, ew nivîs dagirtî þewat ,xemgînî û bê hêvî ne, lê girîngiya xwe ji nifþên  nû re û kesên ku doza rastiyê dikin heye, ew girtîgeh dîmeneke ji dîmenên dîroka tekoþîndariya siyasî û xebata netewî a Kurdistanî li bakûr aþkere dike, helbet di wan çaxên heþtî de gelek tevger li seranserî rojhilata navîn derketin , li hember ricîmên mîna Tirkî, Îran, Sûrî, Îraq û Libnanê  sekînîbûn, liv û tevgerên wan ne bi qasî xurtbûna wan desthilatiyan bûn ,

Bixwîne...

Gotar: Mûzîk û karisma


Nizar Yosif

‏Di hunerê dengbêjiyê de siroþ (talent) roleke sereke dilîze, stranbêj yan dengbêj bi rengê xwe yê bijare diyar, xweþik û afirîner reng dide, ku þopa xwe bi morek yekta li guhdarvanan dihêle.  Meqateya wî ya bi cefa ji bo xebata wî û hewldan û domdariya wî di perwerdehiyê de ji bo ku berhemê wî yê hunerî serkeftî be, ev e ku xemilek ciwan dide stranbêj û telesma performanê bi hebûna hestê nazik, ku hêza Vekiþandina bi ser xwe ve dide guhan, da ku bi kelbûna bihîztinê mijûl bibin.  Xwedanê van taybetmendiyên hanê tenê hinek ên kêm û cudane di nava civaka hunermendan de.  

Bixwîne...

Gotar: Di Roja Cîhanî ya Jinê de, Panoramayek li Dor Rola Jina Kurd li Beriya Mêrdînê


Konê Reþ

  Bi min xweþ e ku, di roja Cîhanî ya Jinê de, karibim ronahiyê berdim dor rola jinê di civaka Beriya Mêrdînê de. Rola jinê di mala kurdî de û vê gotina ku bav û kalên me gotiye: (Jin stûna malê ye), biçesipînim.. Erê rola mêr mezin e, lê barê giran li ser piþta jinê ye, jin stûna malê ye. Erê jin nîvê civakê ye.. Wek ku diyar e, di vê serdemê de guhdanek mezin bi jinê heye. Nexasim ji rex saziyên sivîl, dewletên demokrat û Netewên Yekgirtî ve..

Bixwîne...

Gotar: Yekem Jina ku Kulîlkek bi navê Kurdistanê bi nav kiriye


Þîlan Doskî

Di dîroka giyanasiyê de 21 gul û giya bi navê Kurdistan-kurdistanîka (kurdistanica) hatine tomarkirin.  Giyanasa  Îsraîlî ya ku li Rûsyayê ji dayik bûye Naomi Feinbrun-Dothan (z. 17ê Nîsan 1900)  di sala 1933an de, ligel þandeka heft zanyarên Zanîngeha Îbranî ya Orþelîmê ku ji aliyê Wezareta Çandiniyê ya Iraqê ve hatibûn vexwendin, seredana Iraqê kir. Armanca wê ya sereke ew bû ku lêkolînekê li ser daristanên Kurdistanê pêk bîne û lîsteya navên daran amade bike û ji bo daristanan û parastina wan pêþniyaran pêþkêþ bike. Xatûn Feinbrun kulîlkek bi navê zanistî yê Bellevalia kurdistanica Feinbrun. (Sinbilgula Kurdistanê) tomarkiri ye ku ev nav sala1940î de, di kovara giyanasî ya Filistînê, xeleka Orþelîmê  “Palestine Journal of Botany. Jerusalem Series“ de hatiye weþandin.

Bixwîne...

Gotar: DI BÎRANÎNA (33) SALIYA RAPERÎNA GELÊ KURDISTAN DE


HIÞMEND ÞÊXO

Di /5/3/1991an de berî bi (33) sal raperîna gelê kurd li dijî zordariya rêjîma Be`sî destpêkir û birêket , rêketin û ragihandina wê ji Raniya - Silêmaniyê de destpêkir û gava di piþtre rûxandina Kela zordariyê li Hewlêrê û paqijkirina Duhoka xoþewîst ji artêþa Partiya Be`s bû , û di Newrozê de Kerkûk hate rizgarkirin , herwiha bi dehan bajar û bajarokên kurdistanî bi xwîna pakrewanan û tekoþîna Deh Hezaran ji gelê me yê serhildêr hatin rizgarkirin.
Berî bi (33) salan Yekîtî Niþtimanî Kurdistan rêbertiya vê raperînê kir û heya bi vê kêliyê ew bi name û armancên wê pabend e , û xebateke bêhempa ji bo parastin û pêþxistina destkeftên wê di demoqratî û azadiyê de dike.

Bixwîne...

Gotar: Belê Hebûna Me Di Zimanê De Ye


Konê Reþ

  Eger roja 21ê Sibatê “Roja navnetewî ya Zimanê Dayikê” be, em vê rojê li gelê xwe pîroz bikin û xelkên xwe agahdar dikin ku, roja Zimanê Kurdî 15ê Gulanê ye. Ev roja ku ji berî 92 Salan ve, kovara HAWARê li Þamê hatiye weþandin ku yekemîn care di dîroka Kurdan de zimanê Kurdî (Kurmancî û Soranî), bi alfabeya Latînî hatiye nivîsandin. Ji wê salê ve rewþenbîrên Kurd his û hestên xwe bi zimanê dayika xwe tînin ziman û zimanhezên kurd li gor vê banga Mîr Celadet Bedirxan dilivin:

Bixwîne...

Gotar: Rêyên zanyarî ji tekoþîndariya nijadperestî, koçberîbûn û totelîteriyê re


Rêber Hebûn

ji pirtûka Evîn hebûn e û hebûn zanîn e

1- xuristiya sîstemên rojhilatnavînî

Rojhilata navîn di  seranserê neqþeya xwe de ricîmên mîna mafiyayê têde berz dibin, rewa ne di warê navdewletî de, terorê li pêþ çavê cîhana sivîl pêktîne, guhertina wê bi destê destwerdana derveyî ve ye, ne li ser xwestek û vîna cemaweran e, li gel wê  ew dewletan tundiya kor pêktînin ji bo serkotkirina çi tevgereke gelerî armanca xwe guhertin e, li pêþ newêrekiya van desthilatan û sertiya wan ji kolekirina cemaweran û dûrxistina wan ji þêweyên têgihiþtina jiyanê, dema jehrên xwe yên netewî û ragehî ji gelên xwe re dihêlin bi rêya wê ve fermandariya xwe ji civakê re berdewam dikin carne bi xapandinê ve û carne din bi hêzê ve,li gel wê em dikarin bibêjin ku vexwenderê guhertinê ( dijberiyên çekdar) ne rastbûn bi vexwendina xwe ji guhertinê re, ew  têgeha guhertinê tênegihîþtin ji bilî guhertina kesayetan û danîna kesayetên din dewsa yên berê, xemên ên nû tenê berdewamkirina rêbaza pêþiyên xwe yên zorkar  (Hilbûna Sûrî) (Îraq piþtî ketina Seddam Husên.)

Bixwîne...

Gotar: Dermankirina bi Peyvan


HUNER BEHZAD CINÊDÎ
 
 Yek ji arezûyên min ên herî nêzî min -di jiyana min a giþtî û taybet de- nêçîra peyv, hevok û wateyan e!  Li peyvên kûr, watedar û pîroz digerim. Nêçîriya wan ji pirtûkan, ji axaftinên bavê xwe, ji lavayên dayika xwe û ji rûpelên hevalan dikim. Wan ji devê mirovên normal, ji nav peyarêkên kolanên kevnar, ji þûnwaran, ji pelên ketî...ez wan dinivîsim, ezber dikim, maç dikim, hembêz dikim... Bi wan re direqisim, radikevim û bi wan re dijîm û bi wan dimirim...Belê, ew peyv in!

Bixwîne...

Gotar: PENCEMOR


Zagros Osman
 
keçek zarok li Biyanistan mezin bû ye, wê yekemîn car ligel Diya xwe serdana Welatê Dê û Bava bike, loma ew þerpesze bû ye, ji Bavê xwe re dibêje: Baba eger hat û ez giham Welêt ditirsim Axa wî li min xwedî derneke ve, Bayê wî guhnede min, Ap û Xal min nasnekin, ditirsim hinek li Nasnameya min bipirsin, hebe xelk rûnedin min, an ku Axa wî þopa Nigê min nasneke, ditirsim li ser Rê winda bibim.  
Bav gote Zaroka xwe: keça min ev Welat ne mîna ti Welata ye, Welate… Welat.. Welatê me ye ji Gerdonek dîtire, dil mezine ,Asîman bilinde, Sîng firehe, pêdiviyî Nasnameya nabe da ku Te nas bike, Ti qetek ji wî ye, hema ku dengê dilkutkên Te bibhîze wê Te nas bike, tenê Þîrheraman nasnake, dilgiran nebe Karika min, Mih li Berxa xwe dibane, di Welatê xwe de ti carî Tu derbider nabe,  li ber Dergehan parsê nake, ew hêlîna Te ye, de here û dema Ti gihiþtê bi Axa wî desmêj bigre, jibo Roka wî limêj bike, Toza wî hilmije,  Bûnewer… Ba…

Bixwîne...

Gotar: DI ROJA ZIMANÊ ZIKMAKÎ DE


HIÞMEND ÞÊXO

 MIN DIGOT QEY TU BI ZIMANÎ
MA TU BI KURMANCÎ NIZANÎ.. CEGERXWÎN

Di roja zimanê zikmakî de ez vê pirtûka xwe diyarî hemû mamosteyên "Zimanê Kurdî" dikim.
Hînkirina Zimanê Kurdî - Asta Yekemîn
Korsa Hînkirina Zimanê Kurdî li Zanîngeha Helebê
Di Tebaxa sala 2021an de Zanîngeha Helebê - Amojgeha bilind a zimanan - Beþê zimanên niþtimanî bangek bi derxistin û korsa yekem a fêrkirina Zimanên Kurdî - Ermenî û Siryanî ragihandin. Di vê çarçewê de û bi armanca parastin û pêþxistina "Zimanê Kurdî" min ev pirtûka ji bo korsa zimanê kurdî - Zanîngeha Helebê amede kir.

Bixwîne...

Gotar: Ez û Ev Dîwana Zarokan: (Qamiþlo! Bo te Silav)


Konê Reþ

  Ev dîwana zarokan (Qamiþlo! Bo te Silav), dîwana min î çara ye ji zarokan re. Ji ber ku hunermendê dengxweþ (Medenî Cemîl), helbesta (Qamiþlo! Bo Te Silav), bi awaz û dengê xwe kiriye stran û kêfa cemawer jê re hatiye, min navê wê li dîwanê kiriye.
  Ev dîwan ji 16 helbestan û 7 çîrokên zarokan yên folklorî pêk tê. Min ew helbest di çax û demên têvel de nivîsandine. Eger hin helbest ji neviyên min re bin jî, ez zarokan tevan wek neviyên xwe dibînim.. Hem jî mukur têm, dibe ku hin helbest di ser astê zarokan re bin.. Belê ku, Neh-Deh helbest ji vê dîwanê cihê xwe di civaka zarokan de bigirin, baþ e. Bêtir mebesta min belavkirina þêraniya Zimanê Kurdî ye.

Bixwîne...

Gotar: Ji Ristezara Elindê...1.


Mizgîn Hesko

Rist....?!  û di warê zimannasiyê ve, dibe ku hevok bixwe be.
An jî Bendik e, xêzeke kurt e û hin agahiyan nîþan dide û wan tînê holê.
Bi Ingilîzî= Sentence.
Bi Almanî = Satz.

Di heman demê de, gotina / Ristin/ tê wateya sazkirin, diristkirin, afrandina tiþtekî nuh .
Mirov dikare bi teþiyê....rîsê xwe birêse : wiha jî û di dem û dewranên berê de, dapîr û dayikên me, „Hirî „ bi teþiyê ve dikirin û jê/ BEN/ çêdikirin .

Bixwîne...

X

Helbest