|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nûçe: Amadekariyên Cejna Newrozê Li Bajarê Schleswig (Þilêswîg) |
Bi bûneya hatina cejna Newrozê, Komeleya Kurdî-Elmanî li bajarê Þilêswîg dê bi hin çalakiyên balkêþ rabe. Li roja 20.03.2024an demjimêr 16.00 bi vexwendina kesayetiyên bajar dê agirê Newrozê li navenda bajar bête hilkirin û bi diyarîkirina gulan li ser amadebûyan Newroza wan bête pîroz kirin. Hin endamên Komeleyê jî xwebexþ dê piþtî hilkirina agirî diyariyan li ser zarokan belav bikin. Bername wê bi govend û þahiyê li dora agir xweþtir bibe. Em ji amadebûyan hêvî dikin, paqijiya navenda bajar û ewlehiyê biparêzin. Dîsa jî, em ji Kurdistaniyên xwe daxwaz dikin ku ahenga xwe bi aramî û xweþî pêk bînin û wateya Newrozê nîþan bikin. |
Bixwîne... Nûçe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hejmara (21) a kovara Þermola ya wêjeyî û çandî ku bi zimanê kurdî û erebî tê weþandin, derket. Dosyaya vê hejmarê (Þoreþa Wêjeyê li Bakur û Rojhilatê Sûriyê) ye, ji pêþekiya hejmarê: " Herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyê ji sala 2012’an ve di gelek guhertinan re derbas bûn û ji wê demê de þoreþeke siyasî, civakî û çandî lidar e. Peymana Civakî ya Rêveberiya Xweser mafên rewa yên zimanî û çandî yên hemû gelên herêmê “Kurd, Ereb, Suryan... hwd.”, di nav de jî azadiya weþangeriyê diparêze. Di encamê de qada wêjeyî bi awayê îdarî di forma xwe ya fermî (Rêveberiya Xweser) de hat organîzekirin, di heman demê de derfet ji saziyên wêjeyî yên xwecihî re hat dayîn ku bi berhemên xwe derkevin holê, bi hev re bibin alîkar ku tevgereke wêjeyî ya ciddî li herêmê çêbibe, di encamê de çapxane, weþanxane, pirtûkxane, navendên wêjeyî û wergerê û rojnamevaniya wêjeyî û destpêkirina proseya çapkirin û weþana pirtûkên bi zimanê dayikê, bi taybetî Kurdî û Erebî, derketin pêþ. |
Bixwîne... Berhemên Nû |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lêkolîn: Rola kovara (Ronahî) di çand û bizava çapemenya Kurdî de .. Xelek: 9(Hej.13,14,15,16) |
Dr.Phil.Ebdilmecît ÞêxoDi çîroka (roviyê qut) de wehe hatiye nivîsîn:Rojekê roviyek hebû,ew herdem diçû mastê pîrekê dixwar,pîr pir bêhnteng dibû,þevekê pîr li mastê xwe dipa,ewê dît roviyek di nîvî þevê de hat û mastê wê xwar, pîrê rahiþte þonikê û ewa li rovî werda,dûvê rovî qut bû,lê gava ew çûye cem hevalên xwe,her roviyekî bi wî re got:(Ha quto min di bin dûv kuto).Paþê rovî bi xwe re got:Ez nikanim bê dûv di nav roviyan de bimînim,ew çûye cem pîrê û bi wê re got:Tu duvçilka min bide min,ez nikanim di nav hevalên xwe de bê dûv bimînim,ezê dewsa dûvçilka xwe sewêlek pere bidim te,pîrê dûvçilka roviyê li wî vegerand,lê bi serda jî çend morik û zengilok jî pêve kiribû,rovî pir bi kêf (dilxwaþî)çû nav roviyan,hemûyan ji rovî pirsîn;te ev tiþtên xweþik ji kuderê peyda kirine,tu dikanî dûvên me jî weha çêkî? |
Bixwîne... Lêkolîn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Dilopek rehnî li ser Gardiyan ya nivîskar Bûbê Eser |
Rêber HebûnEv pirtûk mirov dikare ji qurzîka nivîsên belgeyî ve lê meyze bike bêhtirî ku lê mîna romanekî binêre , ew ji cûreya nivîsên ku hewil didin rewþa çaxekî bînin ziman, têde tevgerên kurdî ligel çepgiran li meydana jiyana siyasî diyar dibûn, ew dîmena çaxekî tarî ezber dike û hewil dide ku bibe cihê dan û standinê. Nivîskar Bûbê Eser bi xwe girtiyekî siyasî bû, di wê zîndana a bi sernavê Gardiyan de, gelek salan jiyabû, mîna her girtiyekî para xwe ji iþkenc û lêdanê dîtibû, ew nivîs dagirtî þewat ,xemgînî û bê hêvî ne, lê girîngiya xwe ji nifþên nû re û kesên ku doza rastiyê dikin heye, ew girtîgeh dîmeneke ji dîmenên dîroka tekoþîndariya siyasî û xebata netewî a Kurdistanî li bakûr aþkere dike, helbet di wan çaxên heþtî de gelek tevger li seranserî rojhilata navîn derketin , li hember ricîmên mîna Tirkî, Îran, Sûrî, Îraq û Libnanê sekînîbûn, liv û tevgerên wan ne bi qasî xurtbûna wan desthilatiyan bûn , |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lêkolîn: Rola kovara (Ronahî) di pêþketina çand û çapemeniya Kurdî de.. Xelek:8 Hej.(6,7,8,9,10,11,12) |
Dr.Phil.Ebdilmecît Þêxo Çawa kovara(Ronahî)giringî dabûye gotarên cur bi cur û nûçeyên navçeyî û cîhanî,herweha jî ewê giringî dabûye piraniyên cureyên wêjeya Kurdî;(çîrokên gelêrî,helbest,pend û þîret),emê di destpêkê de piraniyên çîrokên gelêrî di kovarê de nemaze yên li gorî me, pir balkêþ û watedar ji hejmara (1)ê tanî (28) an de bi xwendevanan bidin nasîn û nirxên wan jî li gor nirînên xwe bi kurtebirî þirove bikin,lê divê em destnîþan jî bikin ku di vê xelekê de serpêhatiyek jî bi pênûsa Celadet Bedirxan hatiye weþandin. |
Bixwîne... Lêkolîn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Berhemên Nû: Helbestvan û nivîskara Kurdistanî Mizgîn Hesko bi berhemeke nû, tête pêþbirî xwîner û hezkiriyên çand û wêjeya Kurdî. |
/ Dayikên me, xwedanên deh destan bûn û di þevên reþ û tarî de, Gelawêjên ronîdar bûn û tiliyên xwe ji nifþên nûhatî re, find û þemal vêdixistin. Ji bo wan, ev gulbijêra gotaran diyarî ye./ Wiha Mizgîn Hesko û bi vê berhema xwe a herî nuh, bi gulbijêreke ji gotarên xwe, tête meydana hizirmendiyê. Di berhemê de, 35 nivîsên renge, reng cî digirin û ji wan jî hin bi þêweya lêkolanê ( Lêkolîn) û hin bi þêweya xwendin û nirxandinên wêjeyî û ji mijarên sereke, ên ku di berhemê de, cî digirin: Jin û hebûna wê a taybet. Jin û pirsa wêjeyê. Covid- 19 ( korona û hin mijarên girêdayî Pandemiyê. Kurd û nemaza di warên hizirîn û dan û sitandinê de û hwd. |
Bixwîne... Berhemên Nû |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Çîrok: Fermana Destgîrkirinê (kurte çîrok) |
Zara SalihWê êvarê, otomobîla xwe ,bi firêmekî jikel, rawestand. Herdu leþkerên çekdar yên pêre li wir man, lê ew bi tena xwe ber bi derî ve çû. Destê xwe avête simbêlan, ku her rep bûn mîna stiriyên jîjoyan, û çend kulmên giran li wî deriyê hesinî dan û kaxezek ji berîka xwe derxist. Çend xule bêdeng derbasbûn, êdî ji nîþka ve bi zîqênî derî vebû. Çavên wî çi bibînin, tenê du lingên mezin mîna yê cinaweran li ber wî ketin û ne giha serî bibîne. Tevzînokên sar hemû laþê wî girt û nema zanîbû çi bike, xwêsî li þûna gotina di qirka wî de ma û wilo, lêferihayî, sekinî û rê ne dida deng da derkeve ji zengelorê. Rabû, bi destekî lerizî, ew kaxez da dest. Tirs her berdewam e. |
Bixwîne... Çîrok |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Rêyên zanyarî ji tekoþîndariya nijadperestî, koçberîbûn û totelîteriyê re |
Rêber Hebûnji pirtûka Evîn hebûn e û hebûn zanîn e 1- xuristiya sîstemên rojhilatnavînîRojhilata navîn di seranserê neqþeya xwe de ricîmên mîna mafiyayê têde berz dibin, rewa ne di warê navdewletî de, terorê li pêþ çavê cîhana sivîl pêktîne, guhertina wê bi destê destwerdana derveyî ve ye, ne li ser xwestek û vîna cemaweran e, li gel wê ew dewletan tundiya kor pêktînin ji bo serkotkirina çi tevgereke gelerî armanca xwe guhertin e, li pêþ newêrekiya van desthilatan û sertiya wan ji kolekirina cemaweran û dûrxistina wan ji þêweyên têgihiþtina jiyanê, dema jehrên xwe yên netewî û ragehî ji gelên xwe re dihêlin bi rêya wê ve fermandariya xwe ji civakê re berdewam dikin carne bi xapandinê ve û carne din bi hêzê ve,li gel wê em dikarin bibêjin ku vexwenderê guhertinê ( dijberiyên çekdar) ne rastbûn bi vexwendina xwe ji guhertinê re, ew têgeha guhertinê tênegihîþtin ji bilî guhertina kesayetan û danîna kesayetên din dewsa yên berê, xemên ên nû tenê berdewamkirina rêbaza pêþiyên xwe yên zorkar (Hilbûna Sûrî) (Îraq piþtî ketina Seddam Husên.) |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Dermankirina bi Peyvan |
HUNER BEHZAD CINÊDÎ Yek ji arezûyên min ên herî nêzî min -di jiyana min a giþtî û taybet de- nêçîra peyv, hevok û wateyan e! Li peyvên kûr, watedar û pîroz digerim. Nêçîriya wan ji pirtûkan, ji axaftinên bavê xwe, ji lavayên dayika xwe û ji rûpelên hevalan dikim. Wan ji devê mirovên normal, ji nav peyarêkên kolanên kevnar, ji þûnwaran, ji pelên ketî...ez wan dinivîsim, ezber dikim, maç dikim, hembêz dikim... Bi wan re direqisim, radikevim û bi wan re dijîm û bi wan dimirim...Belê, ew peyv in! |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zagros Osman keçek zarok li Biyanistan mezin bû ye, wê yekemîn car ligel Diya xwe serdana Welatê Dê û Bava bike, loma ew þerpesze bû ye, ji Bavê xwe re dibêje: Baba eger hat û ez giham Welêt ditirsim Axa wî li min xwedî derneke ve, Bayê wî guhnede min, Ap û Xal min nasnekin, ditirsim hinek li Nasnameya min bipirsin, hebe xelk rûnedin min, an ku Axa wî þopa Nigê min nasneke, ditirsim li ser Rê winda bibim. Bav gote Zaroka xwe: keça min ev Welat ne mîna ti Welata ye, Welate… Welat.. Welatê me ye ji Gerdonek dîtire, dil mezine ,Asîman bilinde, Sîng firehe, pêdiviyî Nasnameya nabe da ku Te nas bike, Ti qetek ji wî ye, hema ku dengê dilkutkên Te bibhîze wê Te nas bike, tenê Þîrheraman nasnake, dilgiran nebe Karika min, Mih li Berxa xwe dibane, di Welatê xwe de ti carî Tu derbider nabe, li ber Dergehan parsê nake, ew hêlîna Te ye, de here û dema Ti gihiþtê bi Axa wî desmêj bigre, jibo Roka wî limêj bike, Toza wî hilmije, Bûnewer… Ba… |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: DI ROJA ZIMANÊ ZIKMAKÎ DE |
HIÞMEND ÞÊXO MIN DIGOT QEY TU BI ZIMANÎMA TU BI KURMANCÎ NIZANÎ.. CEGERXWÎNDi roja zimanê zikmakî de ez vê pirtûka xwe diyarî hemû mamosteyên "Zimanê Kurdî" dikim. Hînkirina Zimanê Kurdî - Asta Yekemîn Korsa Hînkirina Zimanê Kurdî li Zanîngeha Helebê Di Tebaxa sala 2021an de Zanîngeha Helebê - Amojgeha bilind a zimanan - Beþê zimanên niþtimanî bangek bi derxistin û korsa yekem a fêrkirina Zimanên Kurdî - Ermenî û Siryanî ragihandin. Di vê çarçewê de û bi armanca parastin û pêþxistina "Zimanê Kurdî" min ev pirtûka ji bo korsa zimanê kurdî - Zanîngeha Helebê amede kir. |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Ji Ristezara Elindê...1. |
Mizgîn HeskoRist....?! û di warê zimannasiyê ve, dibe ku hevok bixwe be. An jî Bendik e, xêzeke kurt e û hin agahiyan nîþan dide û wan tînê holê. Bi Ingilîzî= Sentence. Bi Almanî = Satz. Di heman demê de, gotina / Ristin/ tê wateya sazkirin, diristkirin, afrandina tiþtekî nuh . Mirov dikare bi teþiyê....rîsê xwe birêse : wiha jî û di dem û dewranên berê de, dapîr û dayikên me, „Hirî „ bi teþiyê ve dikirin û jê/ BEN/ çêdikirin . |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Qirkirina Êzîdiyan |
Ezîz XemcivînGelek tawanên hovane rêkxistina bi navê Daiþ (Dewleta Islamî) di çerxa 21ê de di dermafê mirovîniyê de kiriye. Gelek milet û bi taybetî Kurd ji Kobanî heta bi Þingalê komkujiyên bê hempa di dermafê me de pêk anîne. Di berhêma giranbuha ya mamoste Dawid Mirad Xetarî de ko ew ji heft çerman pêk tê, qirkirina Kurdên Êzîdî ya fermana 74ê ya ko li herêma Þingalê û gundên wê bi destê xwînmij û dirindeyên Daiþê pêk hatiye belgeh kirine. Karê ko mamoste Dawid kiriye, dîdeyên kesên ji komkujiyan rizgar bûne, nivîsandina bûyeran û wêneyên kujtaran, axaftina jinên sebîkirî û liberxwedana þervanên çiyayê Þingalê, komkujiya gundê Koço, gorên komel, bobelatên ko bi serê zarokên Êzîdiyan de hatine, serjimarkirina cangoriyan û gelek tiþtên din hatine nivîsandin. |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mizgîn HeskoRomana Mîlan Kondêra / Milan Kondera / Bûnewerê ku sivikbûna wê nayekêþ ( hilgirtin). ( Romana yekemîn e ku di vê salê de, wê dixwînim) Wiha dipûnijî: pirsa sereke ne ew e ka ew dizanin? Lê gelo, ew bêguneh in ji ber ku nezan in? Aya ew bêhiþê li ser textê mîranî rûniþtî, ji hemî berpirsiyariyê parastî ye, ji ber ku bi tenê bêhiþ e? *Mîlan Kondêra. رواية ميلان كونديرا / كائن لاتحتمل خفته/. |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Berhemên Nû: Tora Medyaya Rûdawê û Çapkirina Dîwana Mele Nûriyê Hesarî |
Konê Reþ
Di roja 1.2.2024an
de, li navenda Hevgirtina Rewþenbîrên Rojavayê Kurdistanê/ HRRKê li
Qamiþlo, dîwana Mele Nûriyê Hesarî, ji rex kurê wî Abdulwehab ve, ji nivîskar,
helbestvan û rewþenbîrên Kurd re hat îmzekirin. Hejaye gotinê ku, Tora
Medyayê ya RÛDAWê ev dîwana Mele Nûriyê Hesarî di du cildên bedew de; yek
368 rûpel û ya din 420 rûpel, çap û belav kiriye. Wek ku
diyar e Mele Nûriyê Hesarî zimanzan û helbestvan bû.. Ew di bin bandora
helbestên Cegerxwîn, Melayê Cizîrî, Xanî û Feqê Teyran de þiyar û serwextî
derd, jan û nexweþiyên civaka xwe bû.. Jiyanek bi kul, êþ û keder derbas kir û
ji kerba navê xwe kiribû Pirêþan. Kurtiyek ji jiyan û berhemên Mele Nûriyê Hesarî: Ew ji malbateke xweneda, zana û bîrewer bû. Bavê wî mele bû, diya wî jî keça melan û jineke quranxwenedî bû. Ew di 1934an de li gundê Hesara Kercewsê çêbûye. Navê diya wî Xanim e, navê bavê wî Mele Yûsivê kurê Emer e. Tev pirtûkên wî, bi Zimanê Kurdî û alfabeya latînî hatine nivîsandin. |
Bixwîne... Berhemên Nû |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ezîz XemcivînRomana nivîsevanê Kurd Kovan Sindî ye, ji weþanên Peywend e. Romaneka komplêks e, girêkdayî ye, ji rasteqîne, fantazya û rewiþtên civakî yên têvel e. Pênûseka cuda ye, bi zanîn hûnandin kiriye. Asingerê kor mîna gelek kesan bedbext e, li çi û kê rast tê, tête qewirandin û dibe nehezker. Tev ko tiþtekî nerewa û nesaz ne kiriye! Civak wisa ye, bêþensî mirov dixîne, bêþensî bêxwedîtî û bê piþtgirî jî mirov serþor dike. Asingerê kor ji dema ko zarokitî, sinêletî û heta bi gencatiyê jî, berê xwe dide çi li pêþberî wî rê tête girtin. Ji destekî heta destekî din tête firoþtin, lê bêþensî her li gel wî hevalekî dilsoz e. |
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|